Kalp Krizi Esnasında Ne Olur ? Risk Faktörleri Nelerdir? Belirtileri Nelerdir?

     

Tüm organlar gibi kalbin de çalışması için sürekli oksijen ve besin kaynağına ihtiyacı vardır. Koroner arterler olarak bilinen kan damarları, kalp kasının üzerinde seyreder ve ona gerekli oksijenli kanı sağlar. Bir koroner arter aniden tıkandığında ve kalp kasına kan akışını durdurduğunda kalp krizi meydana gelir.

   Kalp Krizi Neden Olur?

Tüm vücudun kan ihtiyacını sağlayan kalbin de düzgün çalışması için iyi bir kan kaynağına ihtiyacı vardır. Kalbe kan sağlayan damarlar koroner arterlerdir ve bunlar tıkandığında kalp krizi gerçekleşir. Tıkanma çoğunlukla kalbi besleyen atardamarlarda (koroner arterler) bir plak oluşturan yağ, kolesterol ve diğer maddelerin birikmesiyle başlar. Bazı durumlarda bu plaklar yırtılabilir ve plağın üzerine kan akışını tamamen engelleyen bir pıhtı eklenebilir. Bu durumda tıkanan koroner arterin beslediği kalp kası bölgesinin beslenmesi bozulur ve tıkanma süresine bağlı olarak da kalp kasının bir kısmı ya da büyük bölümü zarar görebilir. Koroner arter hastalığı (ateroskleroz ya da damar sertliği olarak da adlandırılır) kalp krizinin en yaygın nedenidir. Kalbe kan akışından sorumlu olan atardamar duvarlarında yağ ve kolesterol gibi maddeler birikir ve plak olarak adlandırılan yapıları oluşturur. Plaklar süreç içinde büyüyerek damarı daraltır. Daralan arter, kalp kasına kan akışının azalmasına neden olur. Plaklardan biri çatlarsa, arteri tıkayarak kalp krizine neden olabilecek bir kan pıhtısı oluşacaktır. Daha az yaygın görülen kalp krizi nedenlerinden biri ise bir veya daha fazla koroner arterin yırtıldığı bir durum olan spontan koroner arter diseksiyonudur.

 Kalp Krizi Risk Faktörleri Nelerdir? Kimler Risk Altındadır?

• Sigara, nargile başta olmak üzere tüm tütün ürünleri

• Kötü kolesterolün  (LDL) yüksek olması

• İyi kolesterolün  (HDL) düşük olması

• Diyabet (şeker) hastalığı: Pankreas tarafından salgılanan hormonu yeterince üretmemek (insülin) veya insüline uygun şekilde yanıt vermemek vücudun kan şekeri seviyelerinin yükselmesine neden olarak kalp krizi riskini artırır.

• Metabolik sendrom: Bu sendrom, obezite, yüksek tansiyon ve yüksek kan şekeri durumunda ortaya çıkar. Metabolik sendrom tablosu, kalp hastalığı geliştirme olasılığını büyük oranda artırır.

• Obezite: Obezite, yüksek kan kolesterol seviyeleri, yüksek trigliserit seviyeleri, yüksek tansiyon ve diyabet ile bağlantılıdır. Vücut ağırlığınızın sadece yüzde 10’unun azalması bile kalp krizi riskini azaltabilir.

• Hareketsiz yaşam: Özellikle uzun süre masa başında vakit geçiren ve düzenli spor yapmayan kişilerde diyabet, obezite, yüksek kolesterol ve kalp krizi riskinin arttığı bilinmektedir. Hareketsiz yaşam tarzı olan kişiler doktor kontrolünden geçmeden aniden ağır egzersiz yaptıklarında, uzun ve yorucu seyahatlere çıktıklarında kalp krizi tetiklenebilir. Özellikle masa başında çalışan kişilerin haftanın en az beş günü 30-45 dakika kadar tempolu yürüyüş yapması bu nedenle çok önemlidir. Egzersiz için sabahın soğuk saatleri yerine akşamüstü saatleri tercih etmek, kalp sağlığı açısından daha güvenlidir.

• Erkeklerin 45, kadınların 55 yaşının üstünde olması

• Uyuşturucu kullanımı: Kokain veya amfetamin gibi uyarıcı maddelerin kullanılması, koroner arterlerde kalp krizine neden olabilecek bir spazmı tetikleyebilir.
• Hipertansiyon (Yüksek tansiyon)
• Sağlıksız beslenme (doymuş yağ asitlerinden zengin beslenme alışkanlığı): Ağır ve tuzlu yemek, aşırı alkol tüketimi kalp krizini tetikleyen nedenler arasındadır. Kalp krizi açısından riskli hastaların, ağır yemekler sonrası kalp krizi risklerinin 7 kat artığı belirlenmiştir. Bunun yanında kafein içerikli içeceklerin tüketimi, kalp hızı ve tansiyonu artırarak krizine yol açabilir. Sıklıkla kahve içme alışkanlığı olmayan hastalarda, kahve içimi sonrası kalp krizi riski, düzenli olarak her gün birkaç fincan kahve içenlere göre daha yüksektir. Dolayısıyla kahve alışkanlığı olmayan kişilerin üst üste kahve içmekten kaçınmaları önemlidir.
• Preeklampsi öyküsü: Bu durum hamilelikte yüksek tansiyona neden olur ve yaşam boyu kalp hastalığı riskini artırır.
• Otoimmün durum: Romatoid artrit veya lupus gibi hastalıklar kalp krizi riskini artırabilir.
• Anne, baba, kardeş gibi birinci dereceden akrabalarda kalp hastalığı öyküsü olması: Ailesinde koroner kalp hastalığı, özellikle ani ve genç yaşta ölümler bulunan kişilerin sigara içmeye başlamamaları, içiyorlarsa bırakmaları ayrı bir önem taşır. Ailesinde bu tipte bir kayıp olan kişilerin kan basınçlarını takip etmeleri, yükselmesi durumunda gerekli tedavi için kalp hastalıkları uzmanına başvurmaları yerinde bir hareket olur. Ayrıca bu kişilerin koroner kalp hastalığında rol oynayan şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği gibi diğer faktörlerin varlığının araştırılması için başvuracakları adres yine kardiyoloji, yani kalp hastalıkları merkezleridir.

•   Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?

• Hastalar tarafından kalp ağrısı olarak da adlandırılan göğüs ağrısI

• Göğüste şiddetli ağrı ile birlikte; bulantı, kusma, terleme ve bazen de bayılma ile bilinç kaybı

• Kalp ağrısı kalp krizini işaret etse de bazı hastalarda karnın üst kısmında mideye vuran bir ağrı oluşur. Bu durumda oluşan bu rahatsızlığın mideyle ilişkili olduğu sanılarak hasta tarafından önemsenmeyebilir.

• Kalp krizinde ağrı sıklıkla; göğüste ağrı, yanma, sıkışma şeklinde başlayıp sol kola serçe parmağına doğru inen, boyna doğru yayılan bir ağrıdır. Alında soğuk terler birikir.

• Bazen kalp krizi çok ani ve şiddetli bulgular ile başlar ve kolayca tanı konabilir. Ancak pek çok kişide olay yavaş ve hafif bir ağrı veya rahatsızlık hissi ile başlar ve ne olduğu anlaşıldığında hasta için geç kalınmış olabilir.

• Ağrı hareket etmekle artar, dinlenirken azalır, fakat geçmez. Ağrı genelde 20 dakikadan uzun sürer. Ağrıyla birlikte soğuk soğuk terleme ve mide bulantısı da olabilir.

• Bazı insanlarda belirtiler çok gizli olabilir. Özelikle ileri yaşlı hastalar, diyabet (şeker) hastaları, kadın hastalar ve kalp yetersizliği öyküsü bulunan hastalar hemen hemen hiç ağrı duymayabilir ve sadece nefes darlığı ve soğuk terleme şikayetleri ile kalp krizi geçirebilir.

• *Bazı hastalarda da mide ülseri veya pankreatit ağrısıyla kalp krizi ağrısı karıştırılabilir.

• Kalp krizine bağlı ağrı göbek ile alt çene arasında herhangi bir bölgede lokalize ya da yayılım gösteren şekilde farklı karakterde olabilir.

• Tipik sol kola yayılan bası şeklinde göğüs ağrısının olmaması hastayı ve hekimi yanıltmamalıdır. Özellikle kalp krizi gelişmesi için risk faktörü bulunan hastalarda tüm ağrılar ciddiye alınmalıdır.

•